به گزارش قدس آنلاین، شاید تصور اینکه در شرایط بحران همچون وقوع زلزله، مراکز امداد و درمان، خود گرفتار بحران شوند دور از انتظار است؛ با این‌حال وجود بیمارستان‌هایی فرسوده با قدمت بیش از یک قرن در کشور، به این نگرانی دامن می‌زند. به‌ویژه آنکه برخی از مسئولان بهداشت و درمان نیز از فرسودگی ۷۰درصد بیمارستان‌های کشور خبر می‌دهند؛ اما آیا می‌توان با بودجه و اعتبارات فعلی برای مقاوم‌سازی این مراکز اقدام کرد؟
امیدی به مقاوم‌سازی نیست
همایون سامه‌یح نجف‌آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با نگاهی تردیدآمیز در پاسخ این پرسش به ما می‌گوید: با توجه به سهم وزارت بهداشت در لایحه بودجه سال۱۴۰۲ و پیش‌بینی کمبودهای این وزارتخانه در سال آینده، بعید به نظر می‌رسد معاونت پشتیبانی، توانایی مقاوم‌سازی بیمارستان‌های فرسوده را داشته باشد و امیدی به رفع این مشکل در سال آینده نیست.
وی با بیان اینکه هنوز مجلس به مسئله بیمارستان‌های فرسوده ورود پیدا نکرده، می‌افزاید: براساس آمار وزارت بهداشت، ۷۰درصد بیمارستان‌های کشور فرسوده است و برخی از آن‌ها چندین بار اخطار ایمنی دریافت کرده‌اند و هر لحظه بیم آن می‌رود این مراکز به محل بحرانی دیگر تبدیل شوند یا در صورت بروز حوادث غیرمترقبه تاب نیاورند و امکان ارائه خدمات درمانی را به مصدومان نداشته باشند.
۷۸درصد بیمارستان‌های پایتخت ناایمن است
فریبرز ناطقی الهی، بنیان‌گذار مقاوم‌سازی و مدیریت بحران کشور نیز که در سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴ با هزینه شخصی خود ۱۱۰بیمارستان تهران را مطالعه و بررسی کرده، به ما می‌گوید: پس از تحقیق در خصوص این بیمارستان‌ها و تهیه نقشه آسیب‌پذیری بیمارستان‌های مناطق بیست‌ودوگانه تهران، آن را در اختیار وزیر وقت بهداشت قرار دادم که موجب شد مدیری فنی برای مقاوم‌سازی بیمارستان‌های تهران انتخاب کند؛ اما به دلیل اینکه وی تخصص لازم را نداشت و به بیمارستان‌ها به عنوان ابنیه معمولی نگاه می‌کرد، با وجود صرف هزینه‌های بسیار زیاد، این پروژه بدون هیچ‌گونه اقدامی متوقف شد. پس از آن نیز برای هر یک از وزیران بهداشت که بر این مسند تکیه زدند، این نقشه را فرستادم اما متأسفانه تا امروز اقدامی برای ایمن‌سازی این بیمارستان‌ها صورت نگرفته است.
این استاد نمونه مهندسی سازه و زلزله کشور با اشاره به نتایج بدست آمده از بررسی میزان آسیب‌پذیری بیمارستان‌های تهران، می‌افزاید: براساس این تحقیق، میزان آسیب‌پذیری ۷۸درصد بیمارستان‌های این کلانشهر در سطح بالا و ساختمان تعدادی از بیمارستان‌ها آسیب‌پذیری متوسط دارند و شمار بسیار اندکی از آن‌ها ممکن است پس از وقوع زلزله‌ای به بزرگی ۵.۵ ریشتر به خدمات خود ادامه دهند.
ناطقی بیان کرد: بنابراین توصیه می‌کنم حتی اگر نمی‌توانیم برنامه جامعی برای شهرها داشته باشیم، ایمن‌سازی مراکز حیاتی مثل آب، برق، گاز، مخابرات و بیمارستان‌ها را در اولویت قرار دهیم تا در صورت بروز حادثه بتوان جان مصدومان را نجات داد، در غیر این صورت این افراد نیز به آمار تلفات افزوده خواهند شد.
وی در خصوص فرسودگی بیمارستان‌هایی با قدمت کمتر از ۳۰سال اظهار می‌کند: در ساخت بیمارستان‌های جدید به دلایل گوناگون ازجمله استفاده از مصالح ضعیف‌تر، سیستم طراحی شده به‌طور دقیق اجرا نشده و در برابر زلزله مقاوم نیستند.
نوسازی شده‌اند
محمدرضا واعظ مهدوی، رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران نیز با تأکید بر اهمیت ایمنی و بازسازی بیمارستان‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های ملی کشور به ما می‌گوید: از سال‌ها پیش ردیف بودجه مشخصی برای نگهداری و بازسازی بیمارستان‌ها در نظر گرفته شده است و مرسوم بوده این ردیف بودجه تخصیص ۱۰۰درصد داشته باشد، چرا که با تعمیر به‌موقع می‌توان از فرسودگی این ساختمان‌ها پیشگیری کرد و به عمر بهره‌وری آن‌ها افزود.
معاون سابق وزارت بهداشت در خصوص آمار ارائه شده از سوی وزارت بهداشت مبنی بر فرسودگی ۷۰درصد بیمارستان‌های کشور، می‌افزاید: این آمار مربوط به سال‌های پیش از۱۳۹۳ است؛ اما در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ با اجرای طرح تحول نظام سلامت و از محل اعتبار این طرح، بخش قابل توجهی از فرسودگی بیمارستان‌های کشور از جمله بیمارستان «سینا» در تهران که قدمتی ۱۰۰ساله دارد ایمن‌سازی و در دیگر بیمارستان‌های کشور نیز واحدهای اورژانس، سی‌سی‌یو و آی‌سی‌یو نوسازی شدند، بنابراین بعید به نظر می‌رسد در حال حاضر آمار فرسودگی بیمارستان‌ها به بیش از ۲۰درصد برسد مگر اینکه در سال‌های اخیر نگهداری و تعمیر بیمارستان‌ها مورد کم‌توجهی قرار گرفته و موجب استهلاک زودرس آن‌ها شده باشد.
وی ادامه می‌دهد: تخصیص ردیف بودجه برای مقاوم‌سازی، نوسازی و نگهداری بیمارستان‌ها نوعی سرمایه‌گذاری است که از نیاز به ساخت‌وساز جدید پیشگیری می‌کند. از همین رو، در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته بیمارستان‌ها قدمتی بیش از ۱۵۰سال دارند. به عنوان نمونه یکی از بهترین و مجهزترین بیمارستان‌های فرانسه با قدمتی بیش از ۲۰۰سال با استانداردهای بسیار بالا مشغول ارائه خدمت به بیماران است.
چالش ساختمان‌های ناایمن
اما آن‌طور که معاون ایمنی و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران به ما می‌گوید با وجود اجرای مقررات ملی ساختمان از سال۱۳۸۰ در کشور، هنوز ساختمان‌های ناایمن یکی از چالش‌های اساسی سازمان آتش‌نشانی محسوب می‌شود. کامران عبدِ وَلی، دلیل این موضوع را ضعف مدیریتی و نبود نظارت دقیق بر ساخت‌وسازهای پیش از سال۱۳۹۰ می‌داند که شامل ساختمان‌های درمانی، آموزشی، اداری، نظامی و دیگر ساختمان‌ها می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: ایمن‌سازی ساختمان‌های درمانی تا امسال قابل قبول نبوده است و بسیاری از بیمارستان‌های دولتی که پذیرش زیادی هم دارند به دلیل اینکه در گذشته ساخته شده‌اند نیازمند افزایش ضریب ایمنی و ارتقای ضوابط آتش‌نشانی هستند.
عبدولی با اشاره به اینکه موضوع ساختمان‌های ناایمن در سازمان آتش‌نشانی از سال۱۳۹۳ و پس از حادثه سقوط در خیابان جمهوری مطرح شد، می‌افزاید: این مهم از سال۱۳۹۵ با حادثه پلاسکو به‌طور جدی مورد توجه سازمان قرار گرفت و با ارزیابی ساختمان‌های موجود، دستورالعمل‌های اجرایی به مالکان ساختمان‌های ناایمن ابلاغ شد؛ اما با توجه به ضعف قانون در بحث ایمنی و خلأهای قانونی موجود، تاکنون این مهم به کُندی انجام شده است و امید می‌رود با همکاری دولت و مجلس ضعف ایمنی در قانون ایمن‌سازی ساختمان‌ها برطرف شود.
وی اضافه می‌کند: حادثه آتش‌سوزی «مرکز جراحی سینا اطهر» تراژدی غمناکی بود که پیش از وقوع آن، اخطارهای پیاپی از سوی سازمان آتش‌نشانی به این مرکز درمانی داده شده بود؛ ولی بی‌توجهی به این هشدارها موجب گسترش آتش‌سوزی و فوت ۱۹نفر از کادر درمان این مرکز شد. پس از آن، وزیر وقت بهداشت، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را ملزم به دریافت تأییدیه ایمنی آتش‌نشانی کرد که ابلاغ آن مشمول زمان شد تا اینکه در خرداد امسال همه مراکز درمانی ملزم به اجرای این دستورالعمل شدند. سازمان آتش‌نشانی با تشکیل تیم‌های تخصصی در مناطق هشت‌گانه آتش‌نشانی تهران و فازبندی بیمارستان‌های این کلانشهر به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مهلت داد در یک سال فازهای موردنظر در این ساختمان‌ها اجرایی شود تا ضریب ایمنی مراکز درمانی افزایش یابد.
عبدولی در پاسخ به اینکه در حال حاضر کدام بیمارستان‌های تهران مجوز ایمنی از سازمان آتش‌نشانی دریافت نکرده‌اند، اظهار می‌کند: کارشناسان سازمان آتش‌نشانی ۱۲۹ ساختمان ناایمن را در تهران شناسایی کرده‌اند که تاکنون ۱۰ساختمان ایمن‌سازی شده‌اند. در حال حاضر ۱۱۹ساختمان ناایمن شناسایی شده‌اند که تعدادی از آن‌ها درمانی هستند و با ابلاغ دستورالعمل‌های لازم، به آن‌ها مهلت داده شده تا پایان سال جاری وضعیت ایمن‌سازی این ساختمان‌ها را تعیین تکلیف کنند در غیر این صورت پس از پایان این مهلت با معرفی این مراکز از سوی سازمان آتش‌نشانی به قوه قضائیه، با آن‌ها برخورد خواهد شد.
خبرنگار: اعظم طیرانی
نظر شما